برای اینکه بدانیم NFT یا توکن غیر قابل معاوضه چیست بحث را اینگونه آغاز میکنیم. در بازار دو نوع دارایی دیجیتال وجود دارد:
- دارایی تعویضپذیر یا قابل معاوضه
- دارایی تعویضناپذیر یا غیر قابل معاوضه
داراییهای تعویض پذیر چیست؟ همانطور که از نامشان مشخص است، میتوانند به هم تبدیل شوند و ارزش تمام آنها یکسان است. دلار امریکا یک دارایی قابل تعویض است؛ ارزش دلار در ایران یکسان است. اگر کسی از شما بپرسد که اکنون قیمت دلار امریکا به ریال چقدر است، شما از او نمیپرسید قیمت کدام اسکناس دلار؟ زیرا قیمت تمام آنها در بازار یکسان است.
اما اگر کسی از شما بپرسد قیمت واحد مسکونی در تهران چقدر است؟ شما از او میپرسید قیمت کدام واحد مسکونی؟ زیرا قیمت هریک از آنها متفاوت است. یا اگر کسی از شما بپرسد قیمت تابلوی نقاشی چند است؟ شما باید بدانید منظور او کدام تابلوی نقاشی است، زیرا قیمت هریک با دیگری متفاوت است. این دو مثال، داراییهای غیرقابل تبدیل هستند و ارزش آنها منحصر به فرد است.
مفهومNFT در بازار ارزهای دیجیتال چیست؟
علی و محمد در کیف پولهای خود بیت کوین ذخیره کردهاند. آیا قیمت بیت کوین این دو باهم تفاوت دارد؟ خیر. پس بیت کوین یک کوین قابل تعویض است. اتریوم، بایننس کوین، ریپل، آدا و بسیاری از رمز ارزهای بازار، یک دارایی قابل تبدیل هستند و ارزش یک کوین اتر با دیگر کوین آن هیچ تفاوتی ندارد. اکنون تفاوت میان یک توکن قابل معاوضه با یک دارایی غیرقابل معاوضه را متوجه شدیم. تقریبا همه ما با به دلیل آشنایی با ارزهای دیجیتال مشهوری مانند بیت کوین، مفهوم دارایی قابل تعویض را میدانیم. اما توکن غیرقابل تعویض در بازار ارزهای دیجیتال چیست؟ و چه استفادهای دارد؟
NFT یا توکن غیر قابل معاوضه (Non-Fungible Token) نوعی خاص از توکنهای رمزنگاری است که با استفاده از تکنولوژی بلاکچین گونهای دارایی دیجیتال ایجاد میکند که قابل تکثیر نیست.
اگرچه استفاده از NFT-ها در صنایع مختلف وجود دارد، بیشتر در حوزهی گیمینگ و کلکسیون دیجیتال استفاده میشوند و اغلب با استاندارد ERC-721 و روی بستر اتریوم ساخته میشوند.
ویژگیها و مزایای توکنهای غیر قابل معاوضه
- کمیاب: ارزش توکنهای غیر قابل معاوضه ناشی از کمیاب بودن آنها است. اگرچه توسعهدهندگان NFT-ها هر اندازه بخواهند میتوانند از این توکنها بسازند؛ اما با محدود کردن تعداد آنها، باعث افزایش نادر بودن آنها میشوند.
- تقسیم نشدنی: اگرچه این امر قانون نیست ولی اغلب توکنهای غیر قابل معاوضه به واحدهای کوچکتر تقسیم نمیشوند، یا کل یک اثر هنری دیجیتال را خریداری میکنید یا اصلا آن را نمیخرید.
- یکتایی: این مورد مهمترین ویژگی یک NFT است. NFT-ها دارای زبانهای (tab) از اطلاعات ثابت هستند که یکتا بودن آنها را ثبت میکند. به این ویژگی بهعنوان گواهی اصالت نگاه کنید.
- قابل انتقال: برخلاف توکنهای قابل معاوضه قابل ترید، توکنهای غیر قابل معاوضه در بازارهای خاصی خرید و فروش میشوند. بااینحال ارزش آنها به منحصربهفرد بودنشان بستگی دارد.
- دارای اصالت: توکنهای غیر قابل معاوضه مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین هستند، بنابراین میتوانید از اصالت NFT خود مطمئن شوید، زیرا ساخت چیزی جعلی در لجر تغییر ناپذیر نامتمرکز تقریبا محال است.
- حافظ حق مالکیت: این مورد هم به استفادهی NFT از پلتفرمهای نامتمرکز اشاره میکند که در آن هیچ مالکی دادهای را پس از ثبت نمیتواند تغییر دهد.
تاریخچه NFT در بازار رمزارزها
فعالیت اکوسیستم NFT ابتدا در سال ۲۰۱۷ با عرضه پروژههایی نظیر کریپتوپانکها (CryptoPunks) و کریپتوکیتیها (CryptoKitties) شروع شد و از آن زمان تاکنون، این عرصه به صنایع و کاربردهای مختلفی راه یافته و همچنان در حال توسعه است.
NFT-ها چرا باارزش هستند؟
به لطف ظهور تکنولوژی بلاکچین، گیمرها و کلکسیونرها میتوانند مالکان تغییرناپذیر آیتمهای داخل بازی و سایر سرمایههای یکتا باشند و از آنها پول نیز کسب کنند. در بعضی موارد بازیکنان میتوانند سازههایی مانند پارکها را در دنیای مجازی بسازند و از آن کسب درآمد کنند، مانند بازیهای The Sandbox و Decentraland. همچنین بازیکنان میتوانند آیتمهای دیجیتال تکی را که هنگام بازی به دست میآورند در بازارهای ثانویه بفروشند، مانند کاستومها (لباسهای داخل بازی)، آواتارها و ارزهای داخل بازی.
هنرمندان میتوانند آثار دیجیتال خود را بهطور مستقیم به مخاطبان و بدون نیاز به حراجیها در سراسر دنیا بفروشند و از این طریق سهم بیشتری از سود حاصل از فروش را برای خود نگه دارند. همچنین حق تألیف (Royality) نیز میتواند بهصورت هنر دیجیتال برنامهنویسی شود و هر بار که اثر هنری به مشتری جدیدی فروخته میشود، خالق اثر درصدی از سود فروش را دریافت میکند.
ویلیام شاتنر که با نام کاپیتان کرک در سری جنگ ستارگان شناخته شده است است، با ورود به عرصهی آثار کلکسیونی دیجیتال و صدور ۹۰ هزار کارت دیجیتال از تصویر خودش روی فروشگاه بلاکچین WAX، به ازای هر کارت ۱ دلار دریافت کرد و هر بار که این کارتها دوباره به فروش بروند از حق تألیف آنها کسب درآمد میکند.
نحوه ساخت NFT ها چگونه است؟
پلتفرمهای ساخت NFT بسیار زیادی در اکوسیستم اتریوم وجود دارد و هرکدام نیز نقاط ضعف و قوت مخصوص به خود را دارند. برای شروع کار میتوان به پلتفرمهایی نظیر OpenSea, Rarible, InfiNFT, Mintbase, و Cargo اشاره کرد. این پلتفرمها به کاربران امکان ساخت آسان و بدون نیاز به مجوز NFT ها را میدهند و فرقی ندارد که داراییهای این افراد چیست. اما باید فایلی را به منظور توکن کردن آماده داشته باشید. پس از آنکه فایل خود را آماده و پلتفرم خود را انتخاب کردید، به کیف پول اتریوم خود متصل شوید، فایل خود را در پلتفرم موردنظر آپلود کنید. پروژه، NFT شما را تولید خواهد کرد که میتوانید در بازار آن به فروش برسانید.
در این مرحله میتوانید نوع NFT خود از لحاظ مستقل بودن، درصد حق امتیاز دارایی (royalty percentage)، محتوای قابل دسترسی و سایر موارد را مشخص کنید. پس از آمادهسازی این موارد، میتوانید فرآیند ساخت NFT را شروع کنید. برای انجام این فرایند به مقداری اتر نیاز دارید تا هزینه تراکنشهای تایید و صدور NFT را پرداخت کنید.
با توجه به افزایش کارمزد گس اتریوم در سال ۲۰۲۱ میلادی، بسیاری از کاربران با هزینههای زیاد ساخت NFT مواجه شدهاند. به منظور حل این مشکل، کاربران ۳ راهکار میتوانند در پیش بگیرند:
- صبر کنند تا کارمزد گس کمتر شود.
- صبر کنند تا راهکارهای مقیاسپذیری لایه دوم به صورت گستردهتری مورد پذیرش واقع شوند.
- قیمت NFT ها خود را افزایش دهند تا هزینه گس جبران شود.
ورود اتریوم ۲ میتواند کارمزد تراکنشها در شبکه اتریوم را بسیار کاهش دهد.
فروش NFT ها
فرآیند فروش NFT ها چیست؟ قرار دادن NFT ها برای فروش در پلتفرمهایی نظیر OpenSea و Rarible بسیار آسان است. پلتفرم Rarible حتی فروشهایی به صورت مزایده نیز در اختیار کاربران قرار میدهد. برای فروش NFT باید ابتدا کیف پول خود را به پلتفرم موردنظر متصل کنید. اگر NFT خود را ایجاد کردهاید، با کلیک بر روی آن میتوانید گزینه فروش (Sell) را مشاهده کنید. بر روی این گزینه کلیک کرده و تراکنش مورد نظر را امضا کنید تا فرایند فروش تکمیل شود. اگر NFT فرد دیگری را دریافت کردهاید و میخواهید آن را بفروشید فرایند مشابهی دارد. بر روی دارایی مورد نظر کلیک کرده و مراحل فروش را طی کنید.
ثبت دیدگاه