همان طور که از نام «همه میدانند» بر میآید، بزرگترین نکته داستانی آن و ایدهای که بقیه چیزهای داستانی حول آن شکل گرفته را بدون اسپویل نمیتوان توضیح داد و این فیلم هم اولین اکراناش را در افتتاحیه جشنواره کن تجربه کرده پس صحبت در مورد آن سخت است.
در ابتدا، همه چیز به مانند ماچ و بوسههای پس از دیدار دوباره پس از مدتی طولانی است. به نظر میرسد که رابطه میان لاورا و یکی از دوستان قدیم خانوادگی او یعنی «پاکو» (با بازی «خاویر باردم»)، که در خارج از شهر به ساخت نوشیدنیها مشغول است و با توجه به لباسها، گوشوارهها و ریشاش تیپ و قیافه جالبی هم دارد، قویتر از آن چیزیست که فکر میکنیم و علت آن هم آن رابطه عاشقانه قدیمی میان آن دو است که سالها پیش جریان داشته و گذشت زمان هم چندان در پاک کردن آن موفق عمل نکرده است.
در طی آن سکانسهای اولیه طولانی به این نکته اشاره میشود که دختر لاورا یعنی «آیرین» (با بازی «کارلا کامپرا») دارای یک خوی سرکشی است: او فرار میکند تا با یک نوجوان محلی به عیاشی برود، و در طول مجلس عروسی، آن دو نفر با هم به بالای زنگ کلیسا فرار میکنند تا با هم معاشقه داشته باشند.
لاورا به طور قابل درکی نگران است، اگرچه بازخوردهای مخاطبان نسبت به این قضیه احتمالا بسیار سردتر خواهد بود: برخی با تاکید بر موقعیتی که او در آن گیر افتاده به قضیه نگاه میکنند، و در واقع خود را وادار میکنند که اگر این اتفاق برای فرزند خودشان رخ میداد چگونه میشد؛ بقیه هم این را به عنوان فرصتی برای کروز (که در همان سکانسهای ابتدایی فیلم شادی خود را از دست میدهد) میبینند تا بتواند بر خلاف آن غم و غصه، خودی نشان دهد. این یک نقش آفرینی بلندپروازانه از سوی بزرگترین ستاره بین المللی اسپانیاست؛ اگرچه تلاش زیادی را در بازی او میبینیم، ولی هیچ گاه نمیتوانیم او را به عنوان یک مادر قبول کنیم.
نقطه ضعف بزرگتر آن است که مهم نیست لاورا چقدر به طور ناامیدانه به دنبال پیدا کردن دختر خود است، در نهایت، فیلم به شکلی واضح به دنبال حل این جنایت نمیرود و این حس خوبی را به شما منتقل نمیکند. در واقع، عکس این قضیه ممکن است صادق باشد، چرا که ربوده شدن آیرین به مانند چیزی عمل میکند که باعث میشود روابط میان دیگر شخصیتها را به شکلی ملموستر در فیلم مشاهده کنیم.
از این لحاظ، «همه میدانند» یک جورایی به مانند یک نسخه خواب آور و کسالتبار از «درباره الی»، آن درام غیرمعمول که فرهادی را در سطح جهان معروف کرد، میماند. آن فیلم، که برای او جایزه بهترین کارگردان را در جشنواره فیلم برلین سال ۲۰۰۹ به همراه داشت، از گم شدن یک زن جوان به عنوان یک مک گافین استفاده میکرد و به جای آن که به گم شدن الی و جنبههای مختلف آن بپردازد، بیشتر به سراغ جنبههای پنهان میان باقی کاراکترهای اطراف او و روابط آنها با یکدیگر میرفت. اینجا نیز، فرهادی به نظر بیشتر تمرکزش را روی مردمانی که اطراف آن شخصیت گمشده هستند گذاشته تا خود آن شخصیت.
به همین علت، «همه میدانند» یک فیلم هیجانی که در آن پازلهای «جیگسا» مانند وجود داشته باشد نیست، بلکه فیلمیست که فرهادی در آن از مخاطب میخواهد که خودش کارآگاه قصه شود و در میان چندین سرنخ جزئی، به دنبال کلید حل معما باشد. مجرمان تنها یک بار نشان داده میشوند، آن هم در سکانسی که به مانند یک اعتراف میماند، و این با توجه به اینکه فیلم چقدر کم به اجرای عدالت برای آنها اهمیت میدهد بسیار نابجا نیز است.
در همین حال، جذابیتهای اصلی فیلم خودشان را نشان میدهند، وقتی که فرهادی به سراغ زیر و رو کردن گذشته میان پاکو و لاورا میرود. اینجا جاییست که او به عنوان کارگردان خودش را نشان میدهد، اگرچه فیلم در راه رسیدن به جایی که افشاسازیهایش به حداکثر تاثیرگذاری برسد به شدت کند عمل میکند، ولی وقتی هم که به آن نقطه میرسد، فوقالعاده عمل میکند.
کروز شاید پررنگترین نقش را داشته باشد، ولی مردها یعنی «باردم» و «دارین» در دمیدن روح به شخصیت خود عالی عمل میکنند. در مورد پاکو، باید گفت که او آن قدری در تلاش برای نجات دخترِ عشق سابقش به آب و آتش میزند که گویی به مانند حرفهای همسر او (با بازی «باربارا لنی»)، او حاضر است در راه پس گرفتن او تمام زندگیاش را نیز به فرد آدم ربا بدهد.
تماشای آن که چگونه این سه بازیگر از یکدیگر بهتر نقش آفرینی میکنند لذت بخش است، خصوصا آن که «فرهادی» میگذارد تا ما بازی «باردم» را با بازی فوق العاده قبلی او در فیلم «ذیبا» که در جشنواره کن ۲۰۱۰ حضور داشت و خیلی هم موفق نبود (ولی «باردم» توانست به خاطر آن جایزه بهترین بازیگر را تصاحب کند) مقایسه کنیم؛ و بر خلاف فیلم «بیعشق» که سال پیش اکران شد، معما خود به خود حل میشود، هرچند که در انتها سوالات زیادی باقی میماند.
به اینها به چشم چیزهایی نگاه کنید که هیچ کس در مورد «همه میدانند» نمیداند: چرا لاورا و پاکو در دوران بچگی زیر یک سقف بزرگ شدند؟ آیا آیرین ارتباطی با پسری که از او خوشش میآید دارد؟ و چرا شجره نامه خانوادگی فیلم این مقدار جای سوال باقی میگذارد؟ مقداری معما و راز بیپاسخ چیز خوبی است، ولی این فیلم از آن دقت لازمه بهرهمند نیست – یا شاید هم آن بلندپروازی مورد نیاز – که آثار قبلی فرهادی آنها را داشتند.
منبع: سایت نقدفارسی
ثبت دیدگاه