روایت دنباله دارتناقض گویی: از گرانی نان تا توافق در نیویورک!؟

تناقض گویی در انتشار خبر یک سفر سالانه

همزمان با سفر آقای روحانی رئیس جمهور به نیویورک برای شرکت مجمع عمومی سازمان ملل متحد رایزنی هایی پیرامون مذاکرات و جلسات دیدار ایشان در نیویورک و حرف هایی که اختمالا رد و بدل می شود به میان امد در این شرایط تسنیم از خبر توافق بد در نیویورک خبر داده است:

«خبرهای متفاوت، مبهم و بعضاً متناقضی از نیویورک به گوش می‌رسد؛ این ابهامات و تناقضات کنار سوابقی که از مباحث فی‌مابین ایران و اروپا و آمریکا وجود دارد نگرانی‌هایی را تولید کرده است، نگرانی از یک توافق «بسیار بد».

از صبح امروز دوشنبه (اول مهر 98) و همزمان با عزیمت آقای حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل اخبار گوناگون و متفاوتی نیز از مسائلی که قرار است در این سفر رخ دهد مطرح شده است. حسام‌الدین آشنا مشاور ویژه رئیس‌جمهور در توئیتی نوشت که “رئیس‌جمهور در آستانه انجام مأموریتی دشوار از جانب ملت ایران است؛ مأموریتی شاید دشوارتر از همیشه. خالصانه محتاج دعایتان هستیم تا عزت، حکمت و مصلحت چراغ راهمان باشد”.

پس از او مهدی محمدی کارشناس مسائل بین‌الملل و به‌ویژه موضوع مذاکرات هسته‌ای در توئیتی از بیم‌ها نسبت به شکل‌گیری یک توافق “بسیار بد” در نیویورک نوشت: “در آستانه‌ یک توافق «بسیار بد» قرار داریم، مگر اینکه آقای روحانی از تجربه برجام چیزی آموخته باشد”.

توئیت کریستین امانپور مجری مشهور شبکه‌ سی‌ان‌ان آمریکا از محتوای مصاحبه‌اش با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز به ابهامات و گمانه‌زنی‌‌ها افزود؛ امانپور نوشته بود که “وزیر خارجه ایران، محمد جواد ظریف، امروز به من گفت که رئیس‌جمهوری [حسن] روحانی مایل است این هفته در نیویورک با رئیس‌جمهوری [دونالد] ترامپ دیدار کند «به‌شرطی که رئیس‌جمهوری ترامپ آماده‌ باشد آنچه را ضروری‌ست انجام دهد»، [و] در قبال برداشتن تحریم‌ها «نظارت دائمی بر تأسیسات اتمی ایران» [انجام گیرد]”.

در توئیت دیگری نیز امانپور به‌نقل از ظریف افزوده است: “شاخه زیتون همواره روی میز وجود داشت، ولی ما یک بار دیگر آن را نشان می‌دهیم”.

محمدجواد ظریف البته بعد از ظهر امروز در گفتگوی کوتاهی با سایت الف در این باره توضیح داده است که “ایران پیشنهاد دو تعهد متقابل 2023 را در برجام داده است، یعنی تصویب پروتکل الحاقی در ایران، در صورت لغو تحریم‌ها در مجلس آمریکا”؛ به‌گفته ظریف، در صورت اجرای فوری تعهد توسط ایالات متحده دیداری در چارچوب 1+5 صورت خواهد گرفت. وی همچنین تأکید کرده است که حرف رسمی‌اش در مصاحبه به‌زودی پخش خواهد شد.

پس از آن خبرگزاری صداوسیما هم به‌نقل از منابع دیپلماتیک نوشت که “وزیر خارجه ایران به سی‌ان‌ان گفته اگر در ازای تصویب پروتکل الحاقی در مجلس ایران شاهد لغو نهایی تحریم‌ها در کنگره آمریکا باشیم و آمریکا به‌طور فوری تعهداتش را انجام دهد؛ آن وقت دیدار ایران و آمریکا در چارچوب 1+5 انجام می‌شود”.

امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه نیز در اظهارنظری گفته است که “ممکن است اتفاقاتی در نیویورک رخ دهد”؛ او افزوده: “این اجلاس به ما اجازه می‌دهد اقدامات ناتمامی را که در جریان اجلاس گروه 7 در شهر بیاریتز در جنوب فرانسه انجام دادیم در نیویورک پیگیری کنیم. اجلاس گروه 7 نقطه آغازین برای پروژه گفت‌وگوی دوجانبه رؤسای جمهور ایران و آمریکا و یا حداقل مذاکره طرفین از طریق واسطه‌ها برای باقی نگه داشتن ایران در برجام بود”.

مجموعه اظهارنظرها و گمانه‌زنی‌هایی که امروز درباره مسائل فی‌مابین آمریکا و اروپا مطرح شده و همچنین سابقه‌ای که از این مسئله وجود دارد ابهامات را تشدید و البته نگرانی‌های مهمی را در تهران تولید کرده است.

همچنان که در گزارش‌های پیشین خبرگزاری تسنیم نیز به آن اشاره شده بود، یک نگرانی عمده که می‌تواند موجد یک توافق بسیار بد برای ایران باشد آن است که اساساً صورت مسئله فی‌مابین بر اثر تبلیغات و حجم اخبار و مراودات و مناسبات در هاله‌ای از غفلت قرار گیرد.

مهمترین وجه این صورت‌بندی غلط از مسئله‌، وارد کردن ایران به فاز پسابرجام و اعطای امتیازات فرابرجامی است؛ به این شکل که تصور کنیم اختلافی میان ایران و اروپا و آمریکا وجود دارد و نقطه بهینه برای ایران شرایطی است که ما مقداری، و اروپا و آمریکا نیز تا حدی از مطالبات و شرایط اولیه‌شان کوتاه بیایند تا یک برد ــ برد دیگر برای ایران و طرف مقابل حاصل شود، در حالی که صورت‌بندی واقعی به این صورت است که آمریکا و اروپا عملاً از برجام خارج شده‌اند و نه‌تنها هیچ‌کدام از تعهداتشان را عملیاتی نمی‌کنند بلکه بالعکس یک کمپین فشارحداکثری مشترک، با نقش‌های متفاوت، نیز علیه ایران به‌راه انداخته‌اند، بر همین مبنا ایران برخی تعهدات خود در برجام را مطابق بندهای 26 و 36 و 37 کاهش داده تا طرفهای مقابل نیز به تعهداتشان عمل کنند.

هرچند توافق برجام نیز فی‌نفسه توافق بدی برای ایران بود، اما حداقلی‌ترین شرط ایران در شرایط فعلی، بازگشت کامل طرفهای مقابل به برجام و اجرای تعهداتشان است که رفع کامل تحریم‌های نفتی صرفاً بخشی از آن است. در شرایطی که چنین اتفاقی رخ دهد، ایران نیز قاعدتاً تنها باید از سه گامی که برای کاهش تعهداتش برداشته بازگردد. هر توافق و یا نتیجه‌ای غیر از این برای ایران و طرف مقابل عملاً به‌معنای کوتاه آمدن ایران از موضع منطقی خود و در معنایی بالاتر اثبات تأثیرگذاری کمپین فشار حداکثری آمریکاست که رهبر انقلاب نیز اخیراً نسبت به آن به دولت هشدار جدی داده‌اند.

بنابراین گمانه‌زنی‌هایی که این روزها مطرح است، یعنی صرف‌نظر کردن ایران از گام‌های کاهش تعهدات برجامی و همچنین گفتگو درباره مسائل منطقه‌ای و حتی اعمال تغییراتی در برجام، و در برابر آن صرفاً دریافت 15 میلیارد دلار یا یورو از اروپا آن‌هم به‌صورت خط اعتباری، عملاً وارد شدن دولت به یک توافق بسیار بدتر از توافق بد برجام است و مخاطرات جدی برای منافع ملی ایرانیان دارد.»

البته طبق معمول تکذیبه اولین واکنش رسمی مقامات رسمی وزارت خارجه خواهد بود. حضور روحانی در ال های گذشته هم به همین منوال بوده است اول بستر سازی  رسانه ای و گمانه زنی های رسانه ای صورت می گیرد بعد هم شایعات متعددی بنا به درخواست سیاسیون در جامعه رواج پیدا می کند در صورتیکه جامعه روی خوش نشان داد و مخالفان نتوانستند جامعه را با خود همراه کند پیغام های نهایی رد و بدل می شود. انتظار برخی سیاسیون و رسانه ها نیز از سر همین فرآیند کاری است.

نمونه ای دیگر از تناقض گویی و کاربری رسانه از سوی برنامه ریزان

البته فقط عرصه سیاست نیست که از رسانه به عنوان بستر ساز استفاده می کند بلکه اقتصاد یا به عبارتی اقتصاد سیاسی هم همین رفتار را با رسانه دارد نمونه اش خبرسازی شایع و بازخوردگیری در مورد قیمت خرید نان است:

تناقض گویی در اعلان یا عدم اعلان گرانی قیمت نان

درحالی دیروز اتحادیه نانوایان نرخ جدید قیمت نان در پایتخت را منتشر کرده و اتاق اصناف آن را رد کرده،که امروز رئیس سازمان صمت استان تهران افزایش قیمت نان در تهران را تایید کرد ولی مدیرکل وزارت صمت بار دیگر با تکذیب گرانی نان،قیمت های جدید را تایید کرد!
امروز یدالله صادقی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران امروز در نشست ستاد تنظیم بازار استان خبر از تغیرات قیمت نان در تهران داد و گفت:‌ در بخش نانوایی‌های یارانه‌پز، بربری با آرد 830 تومانی به قیمت یک هزار تومان، سنگک با آرد 815 تومانی، یک هزار و 200 تومان، تافتون با آرد 820 تومانی، 550 تومان و لواش با آرد 820 تومانی به نرخ 300 تومان عرضه می‌شود.

وی اظهارداشت: وزن چانه برای بربری 510 گرم، سنگک 560 گرم، تافتون 230 و لواش 140 گرم باشد.صادقی قیمت‌های جدید را برای نانوایی‌های آزادپز نیز با قیمت گندم 900 تومانی اعلام و تشریح کرد:‌ قیمت بربری در این نانوایی‌ها با آرد یک هزار و 230 تومانی به قیمت یک هزار و 500 تومان، سنگک با آرد یک هزار و 170 تومانی به نرخ یک هزار و 800 تومان، تافتون با آرد یک هزار و 200 تومانی به قیمت 850 تومان و لواش با آرد یک هزار و 200 تومانی به نرخ 450 تومان عرضه می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: وزن چانه در نانوایی‌های آزادپز برای بربری باید 580، سنگک 650، تافتون 280 و لواش 170 گرم لحاظ شود.صادقی تاکید کرد: نرخ انواع نان برای شهرستان های استان بناست پس از بررسی اعلام شود. رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران اعلام کرد: دولت مجوز افزایش قیمت نان را برای استان ها در اختیار استانداران قرار داده اما برای پایتخت خود وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام کرده است.وی تصریح کرد: این نرخ‌ها برای ساماندهی قیمت نان است چون در عمل نانوایان طی سال های گذشته با کم کردن چانه یا با عنوان افزودنی‌ها قیمت نان را تغییر داده اند.

برخلاف اظهارات یدالله صادقی، امروز محمدرضا کلامی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی وزارت صمت اعلام کرد: قیمت نان گران نشده و اگر نرخ جدیدی برای نان اعلام شده، در راستای یکسان‌سازی قیمت‌ها و نظارت بیشتر است!

محمدرضا کلامی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت در این ارتباط اظهار کرد: از سال 93 تاکنون قیمت نان به صورت رسمی افزایش نیافته است و نانوایان در چند سال اخیر بطور مدام از افزایش هزینه‌های مختلف تولید از جمله افزایش هزینه‌های انرژی و هزینه کارگری در مقابل افزایش نداشتن قیمت نان گلایه‌مند بودند و بنابراین برای جبران هزینه‌ها، تعدادی از نانوایان، به طور خودسرانه اقدام به افزایش قیمت کرده‌اند و عملا نرخ‌های مصوب سال 93 رعایت نمی‌شود.وی ادامه داد: با توجه به افزایش هزینه‌ها، امکان نظارت بازرسان نسبت به گران‌فروشی و افزایش قیمت‌ها محدود می‌شد بنابراین با افزایش هزینه‌های تولید، نانوایی‌ها در سال‌های اخیر خواستار واقعی شدن قیمت نان بوده‌اند.

کلامی با بیان اینکه برای تغییر در قیمت نان و جلوگیری از ضرر تولید کنندگان و مصرف کنندگان، دو سناریو مطرح بود، تاکید کرد: یک سناریو افزایش قیمت گندم و سناریوی دیگر افزایش قیمت نان بود، اما دولت در نهایت تصمیم گرفت، تا قیمت گندم یارانه‌ای برای تهیه آرد نانوایی‌ها تغییر نکند و همچنان گندمی که در اختیار نانوایی‌ها قرار می‌گیرد، به نرخ یارانه‌ای باشد.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت تصریح کرد: براساس آخرین تصمیمات، مقرر شد تا دولت یارانه نان را از طریق پرداخت یارانه گندم برای تولید آرد نانوایی‌ها حفظ کند، اما برای قیمت نان سقف تعیین کند تا امکان گران‌فروشی از بین برود.وی اضافه کرد: هدف از انتشار بخشنامه جدید برای قیمت نان این است که براساس این بخشنامه قیمت و وزن چانه انواع نان برای نانوایی‌هایی که آرد یارانه‌ای می‌گیرند تعیین شود تا بدین وسیله امکان گران‌فروشی وجود نداشته باشد، ضمن اینکه از بروز هر گونه تخلفی جلوگیری شود و امکان نظارت بازرسان بر نانوایی‌ها هم بیشتر خواهد شد.

کلامی گفت: دولت هر کیلوگرم گندم را از کشاورزان به قیمت 1700 تومان خریداری می‌کند که با هزینه‌های جانبی به 1850 تومان می‌رسد، اما گندمی که در اختیار نانوایان قرار می‌گیرد، بخشی به قیمت هر کیلو 665 تومان و 20 درصد هم به قیمت هر کیلو 900 تومان است.

وی تاکید کرد: نرخ‌های موجود در بخشنامه نه تنها افزایش قیمت در بر نداشته، بلکه تثبیت و در برخی موارد کاهش قیمت‌های موجود در بازار را به همراه داشته است و به این ترتیب با وجود نرخ‌های جدید هیچ جایی برای تخطی و تخلف و ارائه نان با قیمت کیفی باقی نمانده است، به عنوان مثال قیمت نان سنگک در اکثر نانوایی‌ها به دو هزار تومان رسیده، در حالیکه در بخشنامه این نرخ 1800 تومان تعیین شده و تخطی از آن تخلف است.

توجیه دولت برای افزایش قیمت نان

وزارت صنعت در حالی اعلام کرده است که نرخ‌های موجود در بخشنامه جدید نه تنها افزایش قیمت در بر نداشته، بلکه تثبیت و در برخی موارد کاهش قیمت‌های موجود در بازار را به همراه داشته اما با مقایسه قیمت های مصوب قبلی با نرخ های اعلام شده فعلی به راحتی مشخص می شود که قیمت نان افزایش یافته مثلاً قیمت نان بربری ساده از 800 تومان به 1000 تومان افزایش یافته است.شاید منظور مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت از کاهش قیمت نان در نرخ نامه جدید، مقایسه با قیمت نان آزاد است.